Вікісховішча:Аўтарскія правы паводле тэрыторыі

From Wikimedia Commons, the free media repository
Jump to navigation Jump to search
This page is a translated version of a page Commons:Copyright rules by territory and the translation is 100% complete. Changes to the translation template, respectively the source language can be submitted through Commons:Copyright rules by territory and have to be approved by a translation administrator.

Shortcut: COM:CRT

Other languages:
Гэтая старонка сьцісла: Аўтарскае права розьніцца паводле краіны, а выявы Вікісховішча ўлучаюць шматлікія правападлегласьці. Такія чыньнікі, як даўнасьць, урадавыя працы і матэрыяльная прыдатнасьць, адрозьніваюцца. Бэрнская канвэнцыя «Аб ахове літаратурных і мастацкіх твораў» і Ўказы Эўразьвязу закладаюць правілы, але краіны маюць гнуткасьць. Вызначэньне стану аўтарскага права патрабуе абдумваньня ўсіх законаў і выкарыстаньня найбольш абмежавальнага іх спалучэньня. Розныя правілы прымяняюць да вядомых творцаў, безыменных працаў і вытворнікаў. Даступныя зборныя сьпісы правілаў аўтарскага права.
Вікісховішча:Правілы аўтарскага права
Сусьветная мапа працягласьці тэрміну аўтарскага права
Сусьветная мапа працягласьці тэрміну аўтарскага права
Сусьветная мапа працягласьці тэрміну аўтарскага права

Законы аб аўтарскім праве розьняцца ад краіны да краіны. Запампаваныя ў Вікісховішча выявы ўлучаюць узаеміны дзьвюх або больш правападлегласьцяў аўтарскаму праву, калі іх не запампавалі з ЗША. Законы асобных краінаў розьняцца, асабліва ў наступных пунктах:

  • Час, які аўтарскае права прымяняюць. У большасьці краінаў аўтарскае права на працы, выдадзеныя пры жыцьці творцы, сканчаецца празь 50 або 70 гадоў пасьля яго сьмерці.
  • Стан працаў ураду. У шматлікіх (але ня ўсіх) краінах дакумэнты, выдадзеныя ўрадам для афіцыйнага карыстаньня, у грамадзкім набытку.
  • Прымянімы для аўтарскага права матэрыял. У некаторых правападлегласьцях карціны такіх мастацкіх твораў, як дойлідзтва, ляпніна і адзеньне, нельга выкарыстоўваць вольна бяз згоды стваральніка спачатнага мастацкага твору.

Амаль усе краіны ў сьвеце ёсьць бакамі Бэрнскай канвэнцыі «Аб ахове літаратурных і мастацкіх твораў»[1]. Згодна з гэтай канвэнцыя краіны забясьпечваюць аўтарскія правы зь іншых краінаў у адпаведнасьці з пэўнымі правіламі.

Усе падрабязнасьці для кожнай краіны або тэрыторыі магчыма даведацца наўпрост з карткі справа.

Міжнароднае права

Бэрнская канвэнцыя

Амаль усе краіны ў сьвеце ёсьць бакамі Бэрнскай канвэнцыі «Аб ахове літаратурных і мастацкіх твораў». Адным з наступстваў правілаў Бэрнскай канвэнцыі ёсьць тое, што нам варта заўжды дбаць пра законы краіны паходжаньня працы.

Найбольш важны 7-ы артыкул, які вызначае працягласьць аховы, нададзенай Канвэнцыяй. Канвэнцыя вызначае найменшы тэрмін у 50 гадоў пасьля сьмерці творцаў (што падлягае некаторым выняткам). Аднак кожная краіна вольная вызначаць даўжэйшыя тэрміны.

У любым разе тэрмін мае абумоўлівацца заканадаўствам краіны, дзе дамагаюцца аховы. Аднак тэрмін ня мае перавышаць той тэрмін, які замацаваны ў краіне паходжаньны працы, калі заканадаўства той краіны не падае іншага.

Калі ласка, майце на ўвазе, што Закон ЗША аб аўтарскім праве не аддаў пашаны такому правілу, хоць шматлікія краіны прынялі правіла карацейшага тэрміну на падстае 7-га артыкула Канвэнцыі. Напрыклад, пункт а.1.Б параграфа 104А разьдзела 17 Зводу законаў ЗША можа аднавіць аўтарскае права на працу, выдадзеную па-за ЗША, на астатні тэрмін у амэрыканскім аўтарскім праве, нават калі аўтарскае права на яе можа скончыцца хутчэй у яе зыходнай краіне. Гэта можа закрануць працы, якія ўсё яшчэ былі пад аўтарскім права на 1 студзеня 1996 году ў сваіх зыходных краінах. Гэта значыць, што праца, якая цяпер у грамадзкім набытку ў краіне пражываньня ўдзельніка Вікісховішча, можа ўсё ж праўна быць пад аўтарскім правам у ЗША. Для дадатковых падрабязнасьцяў перайдзіце да Рэкамэндацыі пра неамэрыканскія аўтарскія правы ў ангельскай Вікіпэдыі наконт сьпісу датаў датычна аднаўленьня амэрыканскага аўтарскага права на неамэрыканскія аўтарскія правы.

Эўрапейскае аўтарскае права

Эўрапейскі Зьвяз выдаў указы аб зладжваньні правілаў аўтарскага права ў Эўразьвязе (глядзіце Аўтарскае права Эўразьвязу). Аднак прыміце да ўвагі, што ўказы не прымяняюць аднастайна адрозна ад эўрапейсікіх законаў. Іх маюць перанесьці ў дзяржаўнае права праз заканадаўчую ўладу кожнай краіны, а пры гэтым яно часта прапануе значную свабоду дзеяньняў. Напрыклад, гэта довад для праўных выняткаў з аўтарскага права (адпаведнік «сумленнага карыстаньня»), якому дазваляецца адрозьнівацца ў пэўных межах.

Важны Ўказ аб аўтарскім праве на адзіным лічбавым рынку быў ухвалены і набыў моц 7 чэрвеня 2019 году. Ён прызначаны забясьпечыць «дзейны рынак аўтарскага права»[2]. Ён пашырае існае аўтарскае права Эўразьвязу і ёсьць складнікам праекту Адзінага лічбавага рынку Эўразьвязу[3].

Найбольш важны для нашых задачаў Указ аб зладжваньні тэрміну аховы аўтарскім правам. Гэты ўказ вызначае працягласьць аўтарскага права 70-ю гадамі пасьля сьмерці творцы (для шматлікіх творцаў, апошняга творцы; для супольных, псэўданімных або безыменных працаў пасьля даты выданьня).

Аднак гэты ўказ не скарачае ўжо існыя пашыраныя тэрміны аўтарскага права ў краінах, якія іх прымяняюць.

Артыкул 5 Указу Эўразьвяза 2001 году аб аўтарскім праве акрэсьлівае выняткі з аўтарскага права[4]. Аднак толькі адзін з гэтых выняткаў абавязковы (ён тычыцца запасьніка). Іншыя —выбарачныя, а значыць, што для кожнага вынятка кожная краіна вольная абраць, ці ўхваляе яна яго і як яго абмяжоўвае. Такім чынам, ня варта меркаваць, што вынятак, законны ў адной краіне Эўразьвязу, прымяняюць у іншай. Варта адзначыць, што кожная краіна вольная абраць, як прымяняць аўтарскае права да пастаянна разьмешчаных у грамадзкіх месцах прадметаў і «простых» фотаздымкаў.

Урэшце, існуе ладны абсяг судовай практыкі і правазнаўства наконт гэтых справаў. У некаторых выпадках яны могуць ствараць правы або абмежаваньні, якія не выяўляюцца ў тэксьце закону. Такім чынам, варта заўжды асьцерагацца таго, як закон тлумачаць у краіне зацікаўленасьці, а ня толькі чытаць праўныя тэксты.

Законы канкрэтных краінаў

Законы аб аўтарскім праве розьняцца ад краіны да краіны. Запампаваныя ў Вікісховішчы выявы ўлучаюць узаеміны дзьвюх або больш правападлегласьцяў аўтарскаму праву, калі іх не запампавалі з ЗША. Агулам прымяняемае ў Вікісховішчы правілы — дапускаць толькі выявы, якія магчыма скарыстаць ва ўсіх краінах (або прынамсі большасьці зь іх). Законы асобных краінаў розьняцца, асабліва ў наступных пунктах:

  • Час, які аўтарскае права прымяняюць. У большасьці краінаў аўтарскае права сканчаецца не пазьней за 70 гадоў пасьля сьмерці творцы (п.с.т.), часам пашыраюцца за кошту ваеннага часу, калі ахову аўтарскім немагчыма забясьпечыць.
  • Стан працаў ураду. У шматлікіх (але ня ўсіх) краінах дакумэнты, выдадзеныя ўрадам для афіцыйнага карыстаньня, у грамадзкім набытку.
  • Прымянімы для аўтарскага права матэрыял. У некаторых правападлегласьцях карціны такіх мастацкіх твораў, як дойлідзтва, ляпніна і адзеньне, нельга выкарыстоўваць вольна бяз згоды стваральніка спачатнага мастацкага твору.

Найбясьпечнейшы шлях, каб прымяніць міжнароднае аўтарскае права — улічыць законы ўсіх дарэчных правападлегласьцяў, а затым скарыстаць найбольш абмежавальнае спалучэньне законаў, каб вызначыць, ці штосьці пад аўтарскім правам. Правападлегласьці, якія магчыма спатрэбіцца ўлічыць:

  • месца, дзе працу стварылі;
  • месца, адкуль працу запампавалі;
  • месца, дзе фізычна месьціцца вэб-сэрвэр, адкуль працу запампавалі;
  • ЗША.

Працу дапускаюць у Вікісховішча, толькі калі яна ў грамадзкім набытку ва ўсіх адпаведных правападлегласьцях або існуе вольны дазвол, які тычыцца працы ва ўсіх адпаведных правападлегласьцях.

У выпадку выдадзенай у Францыі карціны, калі ласка, прымяняйце законы ЗША аб аўтарскім праве, бо яны тычацца сэрвэраў Вікісховішча. Таксама прымяняйце законы аб аўтарскім праве краіны, у якой знаходзіцеся, і вэб-сэрвэра, зь якога ўзялі працу. У выпадкі з францускай карцінай, запампаванай у Вікісховішча з францускага вэб-сэрвэра кімсьці, хто жыве ў Вялікабрытаніі, прыменяць 3 правападлегласьці аўтарскаму праву: Францыі, Вялікабрытаніі і ЗША. Закон ЗША значыць, што, калі б карціну ня выдалі да 1929 году, яна была б пад аўтарскім правам. Брытанскі закон значыць, што, калі б карціна належала мастаку, памерламу менш як 70 гадоў таму, яна была б пад аўтарскім правам. Францускі закон значыць, што калі б карціна належала мастаку, памерламу падчас службы ў войску Францыі (паняцьце называецца памёр за Францыю), яна была б пад аўтарскім правам цягам 100 гадоў пасьля сьмерці мастака: дадатковыя 30 гадоў пасьля тэрміну, які даецца брытанскім законам. У гэтым выпадку найбольш абмежавальнае спалучэньне правападлегласьцяў будзе францускім і амэрыканскім. Толькі калі карціна была праўна ў грамадзкім набытку ў Францыі і ЗША, то яе магчыма запампаваць з францускага вэб-сэрвэра ў Вікісховішча.

Аўтарства

  • Правілы звычайна адрозьніваюцца для працаў зь вядомымі творцамі і працаў, выдадзеных безыменна або пад псэўданімам. Выдадзеныя безыменна або пад псэўданімам працы могуць здабыць звычайны тэрмін аўтарскага права вядомага творцы, калі аўтарства ў наступным абнародуюць.
  • Правілі могуць таксама адрозьнівацца для працаў супольнага, карпаратыўнага або ўрадавага аўтарства.
  • Прыміце да ўвагі, што правілы аўтарскага права на падставе сьмерці творы звычайна дапускаюць выдадзенасьць працы, якую часта патрабуюць пры жыцьці творцы. Нявыдадзеныя або пасьмяротна выдадзеныя працы могуць мець адрозныя правілы.

Глядзіце таксама Вікісховішча:Безыменныя працы.

Вытворныя працы

Main page: Commons:Derivative works/be-tarask.

Шматлікія творчыя працы — вытворнікі іншых творчых працаў. Можа быць парушэньне аўтарскага права, калі скарыстаная праца не ў грамадзкім набытку. Выняткі існуюць для дазволу стварэньня вытворнікаў без парушэньня аўтарскага права. Як гэта прымяняюць моцна адрозьніваецца ў залежнасьці ад краіны, паводле прадмета і можа залежаць ад шэрагу акалічнасьцяў.

V • T • E Copyright rules by territory
UN geographical subregions
UN geographical subregions
Афрыка
Амэрыка
Азія
Эўропа
Акіянія
Others

Зборныя сьпісы

Табліца справа падае спасылкі на зборныя сьпісы правілаў аўтарскага права для краінаў у межах частак сьвету, вызначаных у геасхеме Арганізацыі аб’яднаных народаў.

Наконт зборных сьпісаў правілаў аўтарскага права для ўсіх краінаў у азбучным парадку глядзіце

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R Sa-Sl So-Sy T U V W X Y Z

Глядзіце таксама

Крыніцы

  1. ↑ Berne Convention for the Protection of Literary and Artistic Works. WIPO. Retrieved on 2019-04-09.
  2. ↑ Эўрапейская камісія (14 верасьня 2016 г.). Прапанова Ўказу Эўрапейскага парлямэнта і Рады аб аўтарскім праве на адзіным лічбавым рынку (in анг.). Archived from the original on 3 чэрвеня 2018 г. Retrieved on 13 сьнежня 2023 г.
  3. ↑ Эўрапейская камісія (28 жніўня 2015 г.). Заканадаўства ЭЗ аб аўтарскім праве (in анг.). Archived from the original on 5 ліпеня 2018 г. Retrieved on 13 сьнежня 2023 г.
  4. ↑ Directive 2001/29/EC of the European Parliament and of the Council of 22 May 2001 on the harmonisation of certain aspects of copyright and related rights in the information society. Official Journal L 167 10-19 (22 June 2001). Retrieved on 2019-04-09.
Retrieved from "https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Commons:Copyright_rules_by_territory/be-tarask&oldid=831871990"